Historia Snapchata

Początki Snapchata sięgają kampusu Uniwersytetu Stanforda w Kalifornii. To właśnie tam w 2011 roku trójka studentów – Evan Spiegel, Bobby Murphy oraz Reggie Brown – wpadła na pomysł stworzenia aplikacji do wysyłania znikających zdjęć. Pierwotnie projekt nosił nazwę „Picaboo” i został uruchomiony latem 2011 roku na urządzenia z iOS. W późniejszym czasie przemianowano go na Snapchat, a aplikacja szybko zyskała popularność wśród młodzieży dzięki unikalnej koncepcji efemerycznych wiadomości wizualnych. Już w pierwszych latach działania liczba użytkowników rosła lawinowo – młodzi ludzie docenili możliwość spontanicznej komunikacji obrazkowej bez trwałego śladu w sieci.

W kolejnych latach Snapchat intensywnie się rozwijał, dodając nowe funkcje i usprawnienia, które utrzymywały zainteresowanie użytkowników. Dynamiczny rozwój produktu szedł w parze z rosnącą wyceną firmy i zainteresowaniem inwestorów. W 2013 roku odrzucono nawet propozycję przejęcia Snapchata przez Facebooka za kwotę 3 miliardów dolarów – założyciele uznali, że potencjał ich platformy jest znacznie większy. Decyzja ta okazała się słuszna, ponieważ w kolejnych latach Snapchat umacniał swoją pozycję na rynku mediów społecznościowych.

Na przestrzeni pierwszej dekady istnienia Snapchata miało miejsce wiele przełomowych wydarzeń:

• Wrzesień 2011 – Premiera Snapchata: Oficjalne uruchomienie aplikacji (początkowo na iPhone), umożliwiającej wysyłanie znikających zdjęć do znajomych.
• Październik 2012 – Wejście na Androida: Snapchat zostaje udostępniony w sklepie Google Play dla smartfonów z systemem Android. Otwiera to dostęp do aplikacji szerszej grupie użytkowników na całym świecie i znacząco przyspiesza wzrost jej popularności.
• Grudzień 2012 – Snapy wideo: Aplikacja poszerza funkcjonalność o możliwość wysyłania krótkich filmów wideo (do 10 sekund) jako snapów, a nie tylko zdjęć. Ta nowość zwiększa atrakcyjność komunikatora i liczbę przesyłanych dziennie snapów.
• Październik 2013 – Wprowadzenie Stories: Snapchat dodaje funkcję Stories (Relacje), czyli możliwość publikowania snapów widocznych dla znajomych przez 24 godziny. Ta innowacja staje się ogromnym hitem i zostaje później skopiowana przez inne platformy.
• Maj 2014 – Czat i połączenia video: Pojawia się funkcja czatu tekstowego w aplikacji oraz opcja prowadzenia rozmów wideo na żywo. Snapchat przestaje być wyłącznie jednorazowym komunikatorem obrazkowym i staje się pełnoprawnym komunikatorem.
• Listopad 2014 – Snapcash: Wprowadzono funkcję Snapcash, umożliwiającą przesyłanie pieniędzy znajomym bezpośrednio w czacie (we współpracy z firmą Square). Była to jedna z pierwszych prób monetyzacji aplikacji; usługa została wyłączona w 2018 roku.
• Styczeń 2015 – Sekcja Discover: Wprowadzono zakładkę Discover, gdzie profesjonalni wydawcy i media (np. CNN, BuzzFeed) publikują swoje treści w formie atrakcyjnych wizualnie materiałów przeznaczonych dla użytkowników Snapchata. Rozszerza to zastosowanie aplikacji poza rozmowy między znajomymi.
• Wrzesień 2015 – Filtry i soczewki AR: Snapchat udostępnia pierwsze filtry i soczewki w rozszerzonej rzeczywistości, pozwalające nakładać efektowne animacje na twarz użytkownika w czasie rzeczywistym (m.in. słynny filtr z psimi uszami i językiem). Funkcja ta powstała m.in. dzięki przejęciu firmy Looksery, specjalizującej się w rozpoznawaniu twarzy.
• Wrzesień 2016 – Powstaje Snap Inc. i Spectacles: Firma zmienia nazwę z Snapchat Inc. na Snap Inc., podkreślając że nie jest już tylko jedną aplikacją, ale szerszym przedsięwzięciem związanym z kamerą (sam CEO Evan Spiegel określa Snap Inc. jako „firmę kamerą”). Zaprezentowane zostają także Snapchat Spectacles – okulary z wbudowaną kamerą, umożliwiające nagrywanie kilkunastosekundowych filmów i bezpośrednie wysyłanie ich do aplikacji. Urządzenie trafia do sprzedaży pod koniec 2016 r.
• Marzec 2017 – Wejście na giełdę: Spółka Snap Inc. debiutuje na nowojorskiej giełdzie NYSE. Oferta publiczna akcji (IPO) cieszy się ogromnym zainteresowaniem, a wycena firmy sięga kilkunastu miliardów dolarów. W tym okresie Snapchat ma już ok. 160 mln aktywnych użytkowników dziennie.
• Czerwiec 2017 – Snap Map: Pojawia się funkcja Snap Map (Mapa Snapchata), umożliwiająca użytkownikom dzielenie się swoją lokalizacją i przeglądanie publicznych snapów na mapie. Funkcja bazuje m.in. na technologiach pozyskanych przez przejęcie aplikacji Zenly, a jej dodanie wzbogaca aspekt społecznościowy Snapchata.
• Grudzień 2017 – Lens Studio: Snap udostępnia darmowe narzędzie Lens Studio, umożliwiające projektowanie własnych soczewek AR przez użytkowników i firmy. Pozwala to społeczności tworzyć własne filtry i efekty na Snapchacie, co dodatkowo napędza zainteresowanie platformą.
• 2018 – Zmiany i wyzwania: Snapchat przechodzi znaczący redesign interfejsu na początku 2018 r., co spotyka się z mieszanym odbiorem. Część użytkowników krytykuje nowy wygląd aplikacji – petycję o przywrócenie starej wersji podpisało ponad milion osób, a głośna krytyka ze strony celebrytki Kylie Jenner spowodowała chwilowy spadek wartości akcji Snap Inc. Mimo tych zawirowań, platforma nadal się rozwija, choć rosnąca konkurencja (zwłaszcza Instagram kopiujący format Stories) spowalnia wzrost liczby użytkowników.
• 2019 – Stabilizacja i nowe funkcje: Po trudnym 2018 roku Snapchat notuje ponowny wzrost liczby użytkowników. Wprowadza też nowe atrakcje, takie jak Snap Games (platforma gier uruchamianych bezpośrednio w aplikacji, pozwalających grać ze znajomymi) oraz dalsze usprawnienia filtrów AR (np. popularne filtry zmieniające wygląd twarzy, jak „baby face” czy zamiana płci na zdjęciu).
• Listopad 2020 – Start Spotlight: Snapchat uruchamia moduł Spotlight, będący odpowiedzią na fenomen TikToka. Spotlight pozwala użytkownikom publikować publiczne, krótkie filmiki w pionowym formacie, a algorytm rekomenduje je szerokiej społeczności na podstawie popularności i zainteresowań odbiorców. Aby zachęcić twórców, Snapchat początkowo rozdysponowuje fundusz nagród dla najpopularniejszych klipów Spotlight.
• 2021-2022 – Rozwój i subskrypcje: W tych latach Snapchat kontynuuje wzrost bazy użytkowników i przychody z reklam. Wprowadzona zostaje wersja przeglądarkowa (Snapchat for Web) umożliwiająca korzystanie z czatu i części funkcji na komputerze. Latem 2022 r. firma uruchamia płatną subskrypcję Snapchat+, oferującą najwierniejszym użytkownikom dostęp do ekskluzywnych funkcji personalizacji aplikacji i nowych możliwości (np. zmiana ikony aplikacji, podgląd kto obejrzał ponownie nasze Story itp.).
• 2023 – Sztuczna inteligencja i nowe trendy: Rok 2023 przynosi integrację narzędzi opartych na AI. Snapchat udostępnia wszystkim użytkownikom swojego czatbota My AI opartego na modelu sztucznej inteligencji, który może prowadzić rozmowy i udzielać informacji w ramach aplikacji. Firma intensywnie inwestuje też w rozwój okularów AR (kolejne wersje Spectacles dla twórców) oraz funkcji społecznościowych, takich jak Communities (grupy/relacje dla studentów danej uczelni czy szkoły). Snapchat osiąga rekordowe wyniki aktywności – ponad 750 mln użytkowników miesięcznie i ok. 400 mln dziennie – co potwierdza utrzymującą się popularność platformy.

Historia Snapchata pokazuje, jak od prostego pomysłu na ulotne zdjęcia aplikacja ewoluowała do rozbudowanej platformy społecznościowej i technologicznej. Kolejne innowacje pozwoliły utrzymać zainteresowanie użytkowników mimo konkurencji gigantów. Dziś Snapchat to nie tylko narzędzie do zabawy dla nastolatków, ale również ważny gracz kształtujący trendy w komunikacji cyfrowej.

Główne funkcje Snapchata

Snapchat rozwinął wiele różnorodnych funkcjonalności, które wyróżniają go spośród innych mediów społecznościowych. Poniżej przedstawiono najważniejsze z nich:

• Snapy (wiadomości obrazkowe) – podstawą Snapchata są tzw. snapy, czyli zdjęcia lub krótkie filmiki wideo, które można wysłać do wybranych znajomych. Każdy snap można opatrzyć tekstowym podpisem, emoji lub ręcznie narysowanymi na ekranie elementami. Odbiorca może oglądać otrzymany materiał tylko przez ustalony krótki czas (np. 1-10 sekund), po czym snap znika. Aplikacja powiadamia nadawcę, jeśli ktoś zrobi zrzut ekranu. Regularne wysyłanie snapów do znajomego każdego dnia skutkuje pojawieniem się przy jego nazwie ikony płomienia i licznika – są to tzw. Snapstreak (Seria), czyli liczba kolejnych dni, przez które dwie osoby wymieniały się snapami bez przerwy.
• Czaty i połączenia – poza wysyłaniem snapów, użytkownicy mogą też prowadzić zwykłe rozmowy w formie tekstowej lub wideo. Czaty w Snapchacie również są z założenia efemeryczne – pojedyncze wiadomości tekstowe znikają automatycznie po ich przeczytaniu (chyba że uczestnicy czatu zdecydują inaczej, np. poprzez zaznaczenie wiadomości do zachowania). Aplikacja oferuje również połączenia głosowe i wideorozmowy, pozwalając użytkownikom dzwonić do siebie bezpośrednio z poziomu komunikatora. Dostępne są także czaty grupowe, w których może uczestniczyć jednocześnie kilkunastu znajomych.
• Stories (Relacje) – funkcja wprowadzona w 2013 roku, pozwalająca użytkownikom tworzyć dzienne relacje ze snapów. Story to seria zdjęć lub filmików udostępnionych wszystkim znajomym (lub publicznie, w przypadku kont publicznych), które są widoczne przez 24 godziny od dodania. Użytkownicy mogą przeglądać Stories swoich znajomych w dedykowanej zakładce. Snapchat był pionierem tego formatu, który następnie został zaadaptowany przez inne serwisy (Instagram, Facebook i in.). Oprócz prywatnych Stories, Snapchat oferuje też opcję Nasza Historia (Our Story) – są to publiczne relacje tworzące się ze snapów wielu użytkowników podczas wydarzeń czy w określonych miejscach (moderowane przez zespół Snapchata i pokazywane szerszej publiczności).
• Discover – specjalna zakładka w aplikacji, gdzie profesjonalni wydawcy, marki oraz wybrani twórcy dostarczają treści multimedialne w formacie przypominającym magazyn lub pokaz slajdów. W Discover można znaleźć np. wiadomości, artykuły, materiały rozrywkowe, poradniki – wszystko dostosowane do mobilnego, pionowego formatu Snapchata. Treści w Discover mają często dynamiczną formę (wideo, animacje, quizy) i są przeplatane reklamami. Dzięki Discover Snapchat stał się nie tylko narzędziem komunikacji, ale także platformą konsumpcji treści od znanych wydawców (np. stacji telewizyjnych, portali internetowych).
• Spotlight – sekcja uruchomiona globalnie pod koniec 2020 roku, prezentująca krótkie, dynamiczne filmiki tworzone przez użytkowników (maks. 60 sekund) w układzie pionowym, zbliżonym do formatów TikToka czy Reels na Instagramie. Spotlight działa w oparciu o algorytm rekomendujący – wyświetla użytkownikowi popularne lub potencjalnie interesujące go nagrania od różnych twórców, nawet jeśli nie są oni na liście znajomych. Każdy może przesłać swojego snapa do Spotlight, a najlepiej oceniane i oglądane klipy mogą liczyć na duże zasięgi, a nawet nagrody finansowe od Snapchata (szczególnie w początkowym okresie działania funkcji). Spotlight sprawia, że Snapchat pełni również rolę platformy viralowej dla treści publicznych.
• Snap Map (Mapa) – interaktywna mapa świata w Snapchacie, na której użytkownicy mogą dzielić się swoim położeniem ze znajomymi. Każdy użytkownik ma na mapie swoją ikonkę (awatar Bitmoji), która wskazuje, gdzie aktualnie się znajduje (jeśli ma włączoną opcję udostępniania lokalizacji). Snap Map pozwala też przeglądać publiczne relacje i materiały dodane do mapy przez społeczność z całego świata – widoczne są one jako rozżarzony obszar (tzw. heatmapa) wskazujący dużą aktywność. Użytkownicy, którzy nie chcą zdradzać swojej lokalizacji, mogą pozostać w tzw. Trybie ducha (Ghost Mode), w którym ich pozycja nie jest widoczna dla nikogo, choć sami nadal mogą korzystać z mapy.
• Filtry i soczewki AR – Snapchat zasłynął z bogatego zestawu filtrów graficznych nakładanych na zdjęcia oraz soczewek (ang. lenses) wykorzystujących technologię rozszerzonej rzeczywistości (AR). Filtry mogą zmieniać kolorystykę zdjęcia, dodawać ramki, napisy czy geoznaczniki z nazwą miejsca. Soczewki natomiast to interaktywne efekty nakładane na obraz z kamery na żywo – np. maski na twarz, animowane postacie czy elementy otoczenia pojawiające się w kadrze. Dzięki soczewkom użytkownicy mogą przemieniać się w różne zabawne postacie, modyfikować swój głos, a nawet wykorzystywać efekty tła (np. zmiana otoczenia na inne). Snapchat regularnie dodaje nowe filtry i soczewki, często powiązane z aktualnymi trendami lub wydarzeniami (np. święta, premiery filmowe). Co więcej, dzięki aplikacji Lens Studio również użytkownicy i firmy mogą tworzyć własne soczewki AR i udostępniać je społeczności.
• Bitmoji i awatary – Snapchat zintegrował się z popularną aplikacją Bitmoji (przejętą przez Snap Inc. w 2016 roku), dzięki czemu użytkownicy mogą stworzyć własną kreskówkową postać – awatara Bitmoji – odwzorowującą ich wygląd. Taki spersonalizowany awatar używany jest później w różnych elementach Snapchata: pojawia się na Snap Mapie, w naklejkach w czacie, na ekranie profilu itp. Bitmoji pozwala też na wyrażanie emocji i sytuacji poprzez specjalne grafiki (naklejki) z udziałem naszego awatara. Tworzenie własnego Bitmoji stało się integralną częścią doświadczenia Snapchata, a dla wielu użytkowników ich cyfrowy avatar jest ważny w budowaniu tożsamości online.
• Snap Games i Mini-aplikacje – w 2019 roku Snapchat dodał do aplikacji platformę gier mobilnych o nazwie Snap Games. Pozwala ona grać ze znajomymi w proste gry (np. wyścigi, strzelanki, sudoku) bezpośrednio w oknie czatu, co miało wydłużyć czas spędzany w aplikacji i dostarczyć nowych form rozrywki. Ikona kontrolera gier w oknie rozmowy umożliwia uruchomienie gry i zaproszenie znajomych do wspólnej zabawy w czasie rzeczywistym. Rok później Snapchat wprowadził również tzw. Snap Minis – mini-aplikacje uruchamiane wewnątrz czatu (np. wspólna lista zadań, quiz czy moduł do kupowania biletów), tworzone przez zewnętrznych deweloperów. Snap Games i Minis poszerzają funkcjonalności aplikacji poza komunikację, czyniąc z niej także platformę gier i narzędzi użytkowych.
• Wspomnienia (Memories) – choć głównym założeniem Snapchata jest ulotność treści, aplikacja oferuje też prywatne archiwum nazwane Memories. Pozwala ono zapisywać wybrane snapy, Stories lub przesłane nam materiały w bezpiecznej chmurze, aby móc do nich wrócić później. Tylko właściciel konta ma dostęp do swoich Wspomnień, które mogą być dodatkowo zabezpieczone hasłem (funkcja My Eyes Only). Funkcja ta łączy się z opcją Rolki z aparatu (Camera Roll), umożliwiającą przegląd zdjęć z urządzenia, a także umożliwia ponowne publikowanie dawnych snapów z archiwum. Wspomnienia stanowią kompromis między efemerycznością a chęcią zachowania ważnych dla nas chwil.

Algorytmy Snapchata

Snapchat w dużej mierze polega na algorytmach i sztucznej inteligencji, aby dostosowywać treści do użytkowników oraz uatrakcyjniać korzystanie z aplikacji. Jednym z kluczowych zastosowań algorytmów są mechanizmy rekomendacji treści. Zarówno w zakładce Discover, jak i w sekcji Spotlight, aplikacja wyświetla spersonalizowane materiały oparte na zainteresowaniach i zachowaniach danego użytkownika. Algorytmy uczą się tego, co dana osoba lubi oglądać – biorą pod uwagę m.in. jak długo ogląda określone filmiki, które treści pomija lub ukrywa, a które oznacza jako ulubione czy udostępnia znajomym. Na tej podstawie tworzony jest unikatowy feed dopasowany do każdego użytkownika. Przykładowo, jeśli często oglądamy materiały sportowe, a unikamy treści o modzie, algorytm priorytetyzuje wideo sportowe, ograniczając klipy modowe. Snapchat stara się jednak unikać tworzenia „baniek” – dlatego wśród rekomendacji pojawiają się różne treści, aby poszerzyć horyzonty użytkowników.

Algorytmy stoją też za moderacją i filtrowaniem treści publikowanych w aplikacji. Każdy publiczny snap (np. dodany do Our Story lub Spotlight) jest automatycznie analizowany przez systemy uczące się pod kątem naruszeń regulaminu – takich jak przemoc, treści seksualne, mowa nienawiści czy dezinformacja. Snapchat posiada wytyczne społeczności, które określają, co jest zabronione, a algorytmy pomagają w wychwytywaniu nieodpowiednich materiałów. Wstępna filtracja dokonywana jest przez sztuczną inteligencję (np. rozpoznawanie obiektów i scen na zdjęciach, wykrywanie kluczowych słów w tekście czy analiza dźwięku w filmach), a następnie w razie wątpliwości materiały są oceniane przez moderatorów. Takie połączenie automatyzacji i ludzkiej kontroli ma zapewnić bezpieczne i pozytywne środowisko dla społeczności.

Sztuczna inteligencja odgrywa także ważną rolę w samych funkcjach kreatywnych Snapchata. Przykładowo, algorytmy rozpoznawania obrazu są wykorzystywane do działania filtrów i soczewek AR – aplikacja musi w czasie rzeczywistym zidentyfikować elementy twarzy (oczy, usta, kontur) albo otoczenia, by prawidłowo nałożyć efekty. Zaawansowane modele komputerowego widzenia sprawiają, że soczewki potrafią naśladować mimikę użytkownika, dopasowywać się do ruchu czy rozpoznawać konkretne przedmioty (np. soczewka identyfikująca psa czy rodzaj rośliny w kadrze). Snap rozwija też funkcje wykorzystujące uczenie maszynowe do przetwarzania obrazu – np. narzędzia do automatycznego retuszu zdjęcia, usuwania niechcianych obiektów z tła czy generowania efektów na podstawie zawartości (przykładowo dopasowanie filtrów do scenerii). Innym przykładem kreatywnego wykorzystania AI w Snapchacie jest funkcja Cameos, dodana w 2019 roku – pozwala ona za pomocą algorytmów generowania obrazu wstawiać twarz użytkownika w krótkie animacje (rodzaj spersonalizowanego GIF-a). Dzięki temu można tworzyć zabawne filmiki ze sobą w roli głównej i łatwo udostępniać je znajomym w czacie, co również wykorzystuje zaawansowane metody rozpoznawania cech twarzy i ich nakładania na grafikę.

W 2023 roku Snapchat zrobił kolejny krok w stronę AI, wprowadzając do aplikacji personalnego asystenta opartego na modelu sztucznej inteligencji – chatbota My AI. Jest to zintegrowany z czatem bot, z którym użytkownik może prowadzić rozmowę jak z wirtualnym przyjacielem lub doradcą. My AI potrafi odpowiadać na pytania, pomagać w różnych zadaniach (np. podsuwać pomysły na prezenty czy przepisy kulinarne), a także po prostu konwersować dla zabawy. Działa w oparciu o duży model językowy – podobny do technologii stojącej za ChatGPT. Snapchat zaimplementował go, aby zwiększyć zaangażowanie użytkowników i dać im wartościowe narzędzie bez opuszczania aplikacji. Co istotne, Snap Inc. dodał również mechanizmy kontrolne – chatbot ma filtrować wulgarne lub niebezpieczne treści i zachowywać się zgodnie z zasadami bezpieczeństwa platformy.

Wreszcie, warto wspomnieć, że cały ekosystem Snapchata – od wyświetlania reklam, przez sugerowanie osób do dodania (funkcja Quick Add proponuje znajomych na podstawie wspólnych kontaktów), po kolejność pokazywania Stories – działa w oparciu o mniej lub bardziej złożone algorytmy. Ponadto, każdy profil użytkownika posiada tzw. Snap Score – wynik liczbowy obliczany algorytmicznie na podstawie jego aktywności (wysłanych i odebranych snapów). Choć pełni on głównie funkcję grywalizacji i porównywania zaangażowania ze znajomymi, potrafi też motywować do częstszego korzystania z aplikacji. Choć szczegóły tych rozwiązań są poufne, użytkownik końcowy odczuwa je jako spersonalizowane, unikalne doświadczenie korzystania z aplikacji. Algorytmy pozwalają Snapchacie przetwarzać ogromne ilości danych (miliony snapów dziennie) i dostarczać każdemu treści dopasowane do jego upodobań, a jednocześnie chronić przed niepożądanymi elementami.

Bezpieczeństwo i prywatność

Jednym z założeń Snapchata od samego początku było zapewnienie użytkownikom większej prywatności poprzez efemeryczność treści. W przeciwieństwie do tradycyjnych mediów społecznościowych, Snapchat nie oferuje publicznej osi czasu, na której gromadziłyby się wszystkie opublikowane przez nas materiały. Zamiast tego nasze snapy i Stories są widoczne tylko dla wybranych odbiorców i znikają po krótkim czasie. Daje to poczucie prywatności i kontroli nad własnymi treściami – użytkownicy mają świadomość, że ich zdjęcia nie będą się wiecznie unosiły w internecie.

Warto jednak pamiętać, że „znikające” wiadomości nie gwarantują pełnego bezpieczeństwa. Odbiorca zawsze może wykonać zrzut ekranu (choć nadawca zostanie o tym powiadomiony) lub sfotografować ekran innym urządzeniem, co sprawia, że nawet efemeryczne treści mogą zostać utrwalone. Ponadto w przeszłości zdarzały się wycieki danych – np. ujawnienie bazy nazw użytkowników i numerów telefonów w 2013 roku czy przechwycenie prywatnych snapów przez aplikacje firm trzecich. Dlatego Snapchat stale ulepsza zabezpieczenia i zachęca do korzystania z oficjalnej aplikacji zamiast nieautoryzowanych klientów.

Jeśli chodzi o szyfrowanie i ochronę danych, sytuacja ewoluowała na przestrzeni lat. Przez długi czas Snapchat był krytykowany za brak pełnego szyfrowania end-to-end dla wszystkich rodzajów komunikacji. Obecnie aplikacja stosuje szyfrowanie end-to-end dla wysyłanych zdjęć i filmów (snapów), co oznacza, że są one zabezpieczone na drodze od nadawcy do odbiorcy i nikt postronny nie może ich podejrzeć podczas transmisji. Jednak zwykłe czaty tekstowe nie są tak chronione – w teorii osoba trzecia mająca dostęp do naszej sieci mogłaby przechwycić treść rozmowy (choć oczywiście jest to utrudnione i wymaga specjalistycznych narzędzi). W praktyce Snap Inc. deklaruje, że dba o bezpieczeństwo komunikacji i stale poprawia swoje protokoły. Użytkownicy mogą dodatkowo zabezpieczyć swoje konta poprzez dwuskładnikowe uwierzytelnianie (kod SMS lub aplikacja uwierzytelniająca przy logowaniu), aby zapobiec przejęciu konta przez niepowołane osoby.

Snapchat przywiązuje wagę do prywatności użytkowników w różnych aspektach. W ustawieniach aplikacji można precyzyjnie określić, kto może do nas wysyłać snapy (wszyscy lub tylko znajomi) oraz kto może oglądać nasze Stories (wszyscy, znajomi lub wybrane osoby). Domyślnie te treści są dość prywatne, co odróżnia Snapchata od np. Instagrama, gdzie wiele profili jest publicznych. Funkcja Snap Map również ma wbudowane zabezpieczenia prywatności – udostępnianie lokalizacji jest opcjonalne i można je ograniczyć tylko do wybranych przyjaciół lub całkowicie wyłączyć (Tryb ducha). Warto też dodać, że profile użytkowników na Snapchacie są dość minimalistyczne i nie ujawniają wielu informacji publicznie (widoczna jest nazwa użytkownika, awatar Bitmoji, ewentualnie liczba punktów Snap i opcjonalnie biogram, ale nie ma np. listy publikacji czy publicznych komentarzy).

Firma Snap Inc. podkreśla, że zachowuje tylko minimalne ilości danych potrzebne do działania usługi. Wiadomości prywatne są usuwane z serwerów po dostarczeniu (lub wkrótce potem), a nieotwarte snapy są przechowywane najwyżej 30 dni. Publiczne treści (jak Stories w Our Story) mogą być zachowywane dłużej do celów archiwalnych i medialnych, ale użytkownik ma możliwość ich usunięcia. Snapchat regularnie publikuje raporty przejrzystości, w których ujawnia, ile otrzymał wniosków od organów ścigania o udostępnienie danych użytkowników i ilu z nich przychylił – podkreśla jednocześnie, że przekazuje władzom tylko niezbędne informacje na podstawie ważnych podstaw prawnych (np. nakazu sądowego). Ponadto w trosce o młodszych użytkowników, platforma wprowadziła narzędzia kontroli rodzicielskiej (takie jak uruchomione w 2022 Centrum Rodzica) oraz ograniczenia funkcji dla nastolatków poniżej 18 roku życia (np. trudniejsze wyszukiwanie ich profili przez obcych).

Pomimo tych zabezpieczeń Snapchat – jak każde medium społecznościowe – bywa wykorzystywany w nieodpowiedni sposób. Zdarzały się przypadki używania go do rozpowszechniania treści niezgodnych z prawem czy nękania innych osób. Snap deklaruje, że z zaangażowaniem pomaga organom ścigania w zwalczaniu poważnych nadużyć na platformie (np. handlu nielegalnymi substancjami, wykorzystywania seksualnego nieletnich) – przekazuje wymagane informacje w granicach prawa i rozwija systemy automatycznego wychwytywania takich treści. Jednocześnie firma podkreśla poszanowanie prywatności użytkowników, minimalizując gromadzenie prywatnych danych i informując społeczność o podjętych działaniach (raporty przejrzystości). Podsumowując, Snapchat oferuje relatywnie wysoki poziom prywatności w porównaniu z wieloma innymi serwisami – działa tu zasada, że udostępniamy tylko to, co chcemy i tylko tym osobom, którym chcemy, a treści nie pozostają dostępne na zawsze. Jednak pełne bezpieczeństwo zawsze wymaga rozwagi ze strony samych użytkowników: warto uważnie dobierać odbiorców, dbać o silne hasło i uwierzytelnianie dwuskładnikowe oraz pamiętać, że w internecie niczego nie można usunąć w 100%. Snapchat stara się zapewnić możliwie bezpieczną przestrzeń do ekspresji, ale użytkownicy również powinni przestrzegać zasad ostrożności.

Wpływ Snapchata na kulturę i społeczeństwo

Pojawienie się Snapchata wywarło zauważalny wpływ na sposób, w jaki komunikujemy się oraz konsumujemy treści w erze cyfrowej – szczególnie wśród młodego pokolenia. Aplikacja spopularyzowała ideę dzielenia się chwilowymi momentami zamiast trwałych postów archiwizowanych na profilach. Ta efemeryczność komunikacji sprawiła, że ludzie zaczęli przesyłać sobie bardziej autentyczne, spontaniczne treści – bez obawy, że zostaną one na zawsze w internecie. W rezultacie rozmowy stały się bardziej zbliżone do naturalnych interakcji twarzą w twarz: żartobliwe miny, codzienne scenki i niepozowane zdjęcia zastąpiły wypolerowane, idealne ujęcia dominujące wcześniej na Facebooku czy Instagramie. Mówi się, że Snapchat przyczynił się do trendu autentyczności w mediach społecznościowych – pokazał, że treści nie muszą być perfekcyjne, by być interesujące.

Aplikacja ta znacząco wpłynęła również na kulturę selfie i sposoby wyrażania siebie online. Wprowadzenie zabawnych filtrów i soczewek AR (np. zamiana twarzy z przyjacielem, dodawanie uszu królika czy zmian płci na zdjęciu) rozpoczęło prawdziwą gorączkę na tego typu efekty. Filtry Snapchata przeniknęły do popkultury – ikoniczny stał się choćby filtr z psimi uszami i noskiem, który był kopiowany i parodiowany w mediach. Ludzie zaczęli śmielej robić zdjęcia swojej twarzy, wiedząc że filtr ukryje niedoskonałości lub doda humorystycznego akcentu. Pojawiły się nawet takie zjawiska jak „snapchatowa dysmorfia” – dyskutowano, czy idealizujące upiększające filtry nie wpływają na zniekształcenie postrzegania własnego wyglądu przez młodych ludzi. Niemniej, używanie filtrów stało się powszechną częścią internetowej zabawy, a inne platformy (Instagram, TikTok) również dodały podobne funkcje, idąc w ślady Snapchata.

Aplikacja początkowo zyskała też pewien kontrowersyjny rozgłos jako narzędzie do tzw. „sextingu”, właśnie ze względu na mechanizm znikających zdjęć. W pierwszych latach użytkownicy często kojarzyli Snapchata z wysyłaniem prywatnych, często intymnych treści, licząc na ich bezpieczne zatarcie. Jednak z czasem sposób używania aplikacji stał się znacznie szerszy – od codziennego podtrzymywania kontaktu ze znajomymi po śledzenie relacji z wydarzeń – a początkowy stereotyp „apki do sextingu” odszedł w cień.

Snapchat odegrał też rolę w zmianie dynamiki relacji społecznych online. Dla Generacji Z stał się jedną z głównych metod komunikacji – często zastępując klasyczne SMS-y czy rozmowy telefoniczne. Pojęcia takie jak snapstreak (seria dni z rzędu ze wzajemnym wysyłaniem snapów) weszły do młodzieżowego żargonu i stały się nowym sposobem mierzenia zażyłości przyjaźni – nastolatki potrafią chwalić się kilkusetdniowymi seriami snapów z bliskimi znajomymi, a przerwanie takiej serii bywa powodem zmartwień. Z drugiej strony, pojawiają się głosy o presji i uzależnieniu: utrzymanie długich „pass” może być obciążające, a ciągła potrzeba bycia na bieżąco ze snapami znajomych – przytłaczająca (tzw. FOMO, strach przed odstawaniem).

Warto zauważyć, że Snapchat dał młodym użytkownikom przestrzeń, którą czuli jako „swoją” – z dala od rodziców i nauczycieli obecnych na Facebooku (według danych z 2016 roku ponad 80% polskich użytkowników Snapchata miało poniżej 25 lat, co potwierdza jego „młodzieżowy” charakter tej przestrzeni). W okresie swojej szczytowej popularności wśród nastolatków, platforma była postrzegana jako bardziej prywatna i intymna. Zmieniły się też pewne nawyki: zamiast pisać długie wiadomości, młodzież często wysyła sobie szybkie „snappy” pokazujące np. co akurat robią albo jak się czują. Komunikacja stała się bardziej obrazkowa – popularne są naklejki Bitmoji wyrażające emocje, skróty tekstowe na zdjęciach, itp. Taki styl udzielił się nawet poza Snapchata – obecnie w wielu komunikatorach (Messenger, WhatsApp) ludzie również często wysyłają sobie zdjęcia czy krótkie filmiki zamiast tekstu.

Fenomen Snapchata zmusił też branżę do dostosowania się. Format Stories został bezpośrednio przejęty przez inne serwisy, co diametralnie zmieniło krajobraz mediów społecznościowych. Dziś trudno wyobrazić sobie Instagram czy Facebook bez relacji 24-godzinnych – to znak, jak silny był pomysł Snapchata. Również podejście „mobile-first” (aplikacja otwierająca się od razu w aparacie, pionowe video) zostało spopularyzowane przez Snap i stało się standardem w projektowaniu nowych aplikacji. Wpływ widoczny jest nawet w sposobie, w jaki konsumujemy wiadomości – młode pokolenie chętnie przyswaja informacje w formie krótkich, dynamicznych przekazów jak te na Discover, co skłoniło tradycyjne media do eksperymentowania z podobnymi formatami.

Format efemerycznych Stories oraz zabawne filtry Snapchata zostały zaadaptowane przez największe platformy, jednak Snapchat wciąż utrzymuje unikalny charakter. W ostatnich latach wyrósł Snapchacie również nowy konkurent – TikTok – oparty na publicznym strumieniu krótkich filmów wideo. Snapchat odpowiedział w 2020 r. wprowadzeniem modułu Spotlight, starając się zaadaptować elementy modelu TikToka, jednak nadal zachowuje odmienny charakter bardziej kameralnej komunikacji prywatnej (między znajomymi). Z kolei Instagram stopniowo upodobnił się funkcjonalnie do Snapchata (Stories, filtry AR), a jednocześnie przejął część jego użytkowników. W efekcie współczesny krajobraz mediów społecznościowych jest w dużej mierze ukształtowany przez innowacje Snapchata, choć sama aplikacja musi stale walczyć o utrzymanie zaangażowania odbiorców z silną konkurencją.

Ogółem, Snapchat trwale wpisał się w kulturę internetu: wprowadził nowe zwyczaje (ulotne dzielenie się życiem codziennym), nowe terminy („snapować”, „dodać na Story”), a nawet nowe dylematy społeczne (jak zachować zdrowy umiar w świecie natychmiastowej komunikacji). Stał się też inspiracją dla kolejnych innowacji – środowisko AR rozwijane przez Snapchata przeciera szlaki dla metawersum i przyszłościowych sposobów łączenia rzeczywistości fizycznej z cyfrową. Mimo że trendy w mediach społecznościowych szybko się zmieniają, dziedzictwo Snapchata jest wyraźnie widoczne w tym, jak dziś komunikujemy się online.

Snapchat w marketingu

Ze względu na unikalny format i młodą bazę użytkowników, Snapchat od początku przyciągał uwagę marketerów i firm pragnących dotrzeć do Generacji Z oraz młodszych millenialsów. Platforma z uśriednieniem na spontaniczność i zabawę wymaga innego podejścia niż tradycyjne media społecznościowe, ale też oferuje nowe, kreatywne możliwości promocji. W początkowym okresie (około 2014-2016) wiele marek eksperymentowało ze Snapchatem, prowadząc własne konta i tworząc treści dedykowane (np. relacje “od kuchni”, kupony rabatowe wysyłane w snapach czy konkursy zachęcające do odesłania własnych snapów). Popularność Snapchata sprawiła, że stał się on atrakcyjnym kanałem komunikacji marketingowej, szczególnie tam, gdzie tradycyjne reklamy mniej trafiały – czyli wśród nastolatków spędzających czas głównie na tej aplikacji.

Snapchat stopniowo rozbudowywał swoje narzędzia reklamowe, dzięki czemu obecnie oferuje cały rozbudowany ekosystem dla reklamodawców. Do głównych form marketingu na Snapchacie należą:

• Snap Ads – krótkie (do 10 sekund) reklamy wideo w formacie pionowym, pojawiające się pomiędzy Stories lub w sekcji Discover. Takie reklamy zajmują cały ekran i są dopasowane stylem do treści tworzonych przez użytkowników. Często zawierają opcję “Swipe Up” (przesuń w górę), która przekierowuje do strony internetowej, instalacji aplikacji czy innego wezwania do działania. Snap Ads pozwalają markom opowiedzieć historię w zręczny, dynamiczny sposób – muszą jednak przykuć uwagę w ciągu pierwszych sekund, bo użytkownicy mogą łatwo je pominąć kliknięciem.
• Filtry i soczewki sponsorowane – marki mogą tworzyć własne nakładki graficzne dostępne dla użytkowników w określonym czasie lub miejscu. Przykładem są geofiltry okolicznościowe z logo firmy czy eventu, które użytkownicy mogą nałożyć na swoje zdjęcie przebywając w danej lokalizacji (np. filtr z motywem festiwalu muzycznego dostępny na terenie imprezy). Jeszcze bardziej angażujące są sponsorowane soczewki AR, dzięki którym użytkownicy mogą np. przymierzyć wirtualnie element garderoby czy zobaczyć obok siebie postać z filmu. Kultowym przykładem sukcesu marketingowego była soczewka Taco Bell zamieniająca głowę użytkownika w taco, wypuszczona z okazji Cinco de Mayo – została użyta ponad 200 milionów razy. Innym sukcesem był sponsorowany filtr Gatorade związany z finałem Super Bowl 2016, który zanotował ponad 160 milionów odsłon w jeden dzień. Sponsorowane filtry i soczewki sprawiają, że użytkownicy sami rozprzestrzeniają przekaz marki, dzieląc się zabawnymi snapami z brandowanymi efektami.
• Kanały w Discover i treści partnerskie – Snapchat współpracuje z wieloma wydawcami mediowymi i twórcami, oferując im miejsce w zakładce Discover. Marki również mogą sponsorować lub tworzyć własne materiały w tym obszarze – od krótkich seriali, przez magazyny produktowe, po quizy związane z marką. Przykładowo firma kosmetyczna może prowadzić kanał z poradami makijażowymi lub sponsorować cykl filmików tworzonych przez popularnych influencerów, którzy używają jej produktów. Treści takie są w pełni dobrowolnie oglądane przez użytkowników (muszą wybrać dany kanał), więc zaangażowanie jest zwykle wysokie, o ile content jest atrakcyjny.

Oprócz tego, marki wykorzystują także konta firmowe do organicznej obecności na Snapchacie. Prowadzą własne profile, gdzie dodają na co dzień Stories zza kulis firmy, zapowiedzi nowych produktów czy wspomniane konkursy dla obserwujących. Choć zdobycie dużej liczby obserwujących na Snapchacie bywa trudniejsze niż na Instagramie (ze względu na brak publicznych lajków, udostępnień oraz specyfikę wyszukiwania znajomych po nazwie użytkownika lub Snapcodzie), to audytorium jest często bardziej zaangażowane. Snapchat stawia na bezpośredniość i autentyczność – treści mają wyglądać tak, jakby pochodziły od znajomego, a nie korporacji. Dlatego firmy, które odnalazły się na tej platformie, często przyjmują luźną, młodzieżową stylistykę komunikacji, posługują się emoji, memami, stawiają na humor i kreatywność.

Pod względem marketingowym Snapchat oferuje wyjątkowe możliwości, ale też stawia pewne wyzwania w porównaniu z innymi kanałami:

• Zalety: Bardzo wysokie dotarcie do młodych użytkowników (generacja Z) i ich silne zaangażowanie. Marki mogą budować nowoczesny, „na luzie” wizerunek, wykorzystując zabawne formy przekazu i AR. Mniej nasycony kanał reklamowy może oznaczać większą uwagę odbiorcy na kreatywny przekaz.
• Wyzwania: Efemeryczność treści utrudnia długotrwałe utrzymanie komunikatu – kampanie muszą być częste i pomysłowe, by pozostać w pamięci. Mniejsza baza użytkowników niż na Facebooku czy Instagramie oznacza, że Snapchat często jest tylko uzupełnieniem kampanii, a nie jej głównym filarem. Ponadto mierzenie efektywności wymaga korzystania z narzędzi Snapchata i może być mniej oczywiste dla tradycyjnych marketerów.

W Polsce zainteresowanie marketingiem na Snapchacie było najwyższe w latach 2015-2017, gdy „żółty duszek” święcił triumfy wśród nastolatków. Później część uwagi przeniosła się na Instagram (po pojawieniu się Instagram Stories), ale Snapchat nadal utrzymuje się na rynku i dociera do milionów młodych odbiorców. Na świecie w 2023 roku platforma miała już ponad 750 mln aktywnych użytkowników miesięcznie, a według danych Snap docierała do ponad 75% osób w wieku 13–34 lat w wielu krajach (m.in. USA i Francji). Dla marketerów pozostaje więc ciekawym kanałem do kampanii ukierunkowanych na młodą demografię, zwłaszcza jeśli kampania stawia na nieszablonowość i interakcję poprzez AR lub storytelling w krótkiej formie.

Najnowsze aktualizacje i trendy

W ostatnich latach Snapchat przeszedł szereg zmian mających utrzymać jego atrakcyjność w szybko ewoluującym krajobrazie mediów społecznościowych. Aplikacja nadal koncentruje się na swojej niszy prywatnych, efemerycznych komunikatów, ale jednocześnie wprowadza elementy z powodzeniem stosowane przez konkurencję. Przykładem jest rozwój sekcji Spotlight (uruchomionej w 2020 r.), gdzie promowane są publiczne, viralowe filmiki użytkowników – Snapchat zachęca twórców nawet nagrodami pieniężnymi, starając się konkurować z fenomenem TikToka. W 2022 r. firma umożliwiała też wybranym twórcom (tzw. Snap Stars) zarabianie na reklamach wyświetlanych w ich publicznych Stories, co miało pobudzić rozwój ekosystemu twórców na platformie.

Kolejnym istotnym trendem jest wprowadzenie modelu subskrypcyjnego. Latem 2022 Snap uruchomił nową usługę premium o nazwie Snapchat+. Za niewielką opłatą miesięczną użytkownicy otrzymują dostęp do ekskluzywnych funkcji i ulepszeń – np. specjalnych ikon aplikacji, możliwości sprawdzenia, kto ponownie obejrzał nasze Stories, czy też nowych elementów personalizacji profilu (jak własny motyw Mapy). Subskrypcja okazała się pewnym sukcesem: w ciągu kilku tygodni od premiery z Snapchat+ skorzystał ponad milion osób. Wprowadzenie modelu abonamentowego to znak, że Snap poszukuje dodatkowych źródeł przychodu poza reklamami i stara się zbudować lojalną bazę najbardziej zaangażowanych fanów.

Równie dynamicznie rozwija się obszar związany ze sztuczną inteligencją i rozszerzoną rzeczywistością. W 2023 roku Snapchat zaskoczył użytkowników dodając do aplikacji chatbota opartego na AI – My AI. Ten wirtualny asystent, korzystający z technologii zbliżonej do ChatGPT, potrafi prowadzić rozmowę i odpowiadać na pytania w oknie czatu. Początkowo My AI był dostępny tylko dla abonentów Snapchat+, ale później udostępniono go wszystkim użytkownikom, co wywołało mieszane reakcje (niektórzy docenili pomoc bota, inni obawiali się o prywatność i zasypywali go absurdalnymi poleceniami). Snap deklaruje, że AI będzie stopniowo ulepszane i bezpiecznie zintegrowane z doświadczeniem użytkownika – co więcej, firma już testuje możliwości wyświetlania w odpowiedziach My AI sponsorowanych linków reklamowych, co może stać się nowym źródłem przychodu.

Snapchat kontynuuje też inwestycje w swoje koronne technologie AR. Rozbudowywana jest aplikacja Lens Studio, a w 2021 roku firma zaprezentowała kolejną generację okularów Spectacles – tym razem wyposażoną już w funkcje rozszerzonej rzeczywistości, pozwalające twórcom nakładać efekty AR na żywo podczas patrzenia przez soczewki (produkt trafił jednak tylko do wybranych deweloperów w celach testowych). Snapchat eksperymentował również z innymi urządzeniami – wypuścił np. mini-drona o nazwie Pixy, robiącego zdjęcia z powietrza, ale projekt ten szybko został zamknięty. Niemniej, strategia Snapchata wyraźnie wskazuje na dalsze skupienie się na AR: aplikacja rozwija możliwości wirtualnego przymierzania produktów (od okularów po ubrania), skanowania obiektów i pozyskiwania informacji poprzez kamerę oraz wprowadzania nowych soczewek wspieranych przez AI (np. generowanie tła do zdjęcia). Wizja Snapchata na kolejne lata to umocnienie się jako platformy łączącej świat fizyczny z cyfrowym poprzez aparat w smartfonie.

Snap stawia także na współpracę z innymi platformami. Już w 2018 roku udostępnił pakiet SDK Snap Kit, pozwalający zewnętrznym deweloperom integrować funkcje Snapchata w swoich aplikacjach. Przykładowo można zalogować się do usługi za pomocą konta Snapchat (Login Kit), umieścić w swojej aplikacji elementy takie jak aparatu ze Snapchata czy naklejki Bitmoji (Creative Kit) albo wyświetlać w innych aplikacjach Historię ze Snapchata. Dzięki temu Snapchat buduje swoją obecność ekosystemową i dociera do użytkowników również poza własną aplikacją, co jest istotne w dobie rosnącej roli różnych ekosystemów aplikacji.

W zakresie trendów użytkowania, Snapchat utrzymuje solidną pozycję w swojej grupie docelowej. W pierwszej połowie 2023 r. liczba aktywnych dziennie użytkowników osiągnęła ok. 400 mln, a miesięcznie z aplikacji korzysta ponad 750 mln osób na całym świecie. Co warte uwagi, znaczący wzrost zanotowano na rynkach poza Stanami Zjednoczonymi i Europą – np. w Indiach Snapchat przeżywa boom popularności po 2020 roku. Firma stara się również poprawić retencję użytkowników: wprowadza nowe rodzaje Stories (np. „Po zmroku” do dzielenia się nocnymi przygodami), funkcje Społeczności dla szkół i uczelni, ulepszenia Snap Mapy (3D Bitmoji, popularne miejsca) i wiele drobnych usprawnień interfejsu. Wszystko to ma na celu utrzymanie zaangażowania obecnych użytkowników i przyciągnięcie nowych generacji, które wyrastają już w dobie dominacji aplikacji mobilnych i AR.

Reklama w serwisach społecznosciowych