Gravity Forms to jedna z najbardziej rozpoznawalnych wtyczek do WordPressa służących do tworzenia własnych formularzy. Pozwala użytkownikom w prosty sposób budować zarówno podstawowe formularze kontaktowe, jak i bardzo rozbudowane formularze z zaawansowanymi funkcjami. Jako wtyczka premium oferuje bogaty zestaw możliwości, które wyróżniają ją na tle darmowych rozwiązań. Poniżej przedstawiamy główne funkcjonalności Gravity Forms, jej najważniejsze zalety i wady oraz omówienie dostępnych planów licencyjnych: Basic, Pro i Elite.
Główne funkcjonalności Gravity Forms
Kreator formularzy i personalizacja
Jednym z filarów Gravity Forms jest intuicyjny kreator formularzy typu przeciągnij i upuść. Użytkownik może budować formularze poprzez dodawanie kolejnych pól metodą drag-and-drop, bez potrzeby zagłębiania się w kod. Interfejs edytora formularzy jest przejrzysty – po lewej stronie dostępna jest lista pól do wyboru, które można przeciągać na obszar roboczy po prawej stronie. Każde pole można następnie łatwo dostosować, zmieniając jego etykietę, opisy pomocnicze czy ustawienia walidacji. Co więcej, Gravity Forms umożliwia układanie pól w kolumnach, dzięki czemu nawet bardziej złożone układy formularzy są możliwe do osiągnięcia bez pisania CSS. Dla szybszego startu dostępna jest także biblioteka predefiniowanych szablonów formularzy, które można zaimportować i dostosować do własnych potrzeb.
Różnorodne typy pól formularza
Wtyczka oferuje bogaty wybór pól, co pozwala tworzyć niemal dowolny rodzaj formularza. Do dyspozycji są zarówno podstawowe pola tekstowe (jednolinijkowe, akapity), pola wyboru (takie jak checkboxy i przyciski radio), listy rozwijane, jak i bardziej zaawansowane pola specyficzne. Można skorzystać z pól dedykowanych adresom email, numerom telefonów, adresom pocztowym czy datom, które mają wbudowaną walidację poprawności danych. Gravity Forms obsługuje również przesyłanie plików – można dodać pole umożliwiające użytkownikom załączenie pliku (np. zdjęcia lub dokumentu) podczas wypełniania formularza, z opcją ograniczenia akceptowanych formatów i maksymalnego rozmiaru. Dla bardziej wyspecjalizowanych zastosowań dostępne są też pola obliczeniowe oraz pola produktowe (np. cena, ilość, opcje produktu), które przydają się przy tworzeniu prostych formularzy zamówień czy cenników. Tak duża różnorodność pól sprawia, że Gravity Forms nadaje się do budowy formularzy kontaktowych, ankiet, formularzy rejestracyjnych, aplikacji biznesowych, a nawet formularzy tworzących treści na stronie.
Logika warunkowa i dynamiczne formularze
Gravity Forms posiada wbudowaną funkcję logiki warunkowej, która pozwala tworzyć dynamiczne formularze reagujące na dane wpisywane przez użytkownika. Dzięki temu możliwe jest ukrywanie lub pokazywanie określonych pól w zależności od wcześniejszych odpowiedzi. Na przykład, można tak skonfigurować formularz, by po zaznaczeniu przez użytkownika określonej opcji pojawiły się dodatkowe pytania związane tylko z tą opcją. Logika warunkowa działa nie tylko na poziomie pojedynczych pól – można również warunkowo wysyłać różne powiadomienia email lub wyświetlać odmienne komunikaty potwierdzające w zależności od spełnionych kryteriów. Ponadto Gravity Forms umożliwia definiowanie pól obliczeniowych wykorzystujących wartości z innych pól; dzięki temu można automatycznie kalkulować np. łączną cenę zamówienia na podstawie wyborów użytkownika. Te zaawansowane mechanizmy sprawiają, że formularze mogą być bardziej inteligentne i dostosowane do kontekstu, co poprawia doświadczenie wypełniającego i pozwala zbierać dokładnie te informacje, które są potrzebne.
Formularze wielostronicowe i zapisywanie postępu
W przypadku bardzo długich formularzy przydatna jest opcja dzielenia ich na części. Gravity Forms wspiera formularze wielostronicowe, pozwalając podzielić długie ankiety czy kwestionariusze na czytelniejsze sekcje. Użytkownik wypełnia wtedy formularz krok po kroku, przechodząc do kolejnej strony po uzupełnieniu poprzedniej, a na górze może być wyświetlany pasek postępu informujący, ile kroków pozostało. Co ważne, wtyczka oferuje również funkcję „Zapisz i kontynuuj później”. Gdy jest ona włączona, użytkownik może przerwać wypełnianie wielostronicowego formularza i otrzymać unikalny link, pod którym dokończy wprowadzanie danych w dogodnym momencie. To szczególnie istotne przy skomplikowanych formularzach, których wypełnienie może zająć więcej czasu – funkcja ta zapobiega porzucaniu formularza z powodu braku możliwości dokończenia za jednym razem.
Zarządzanie zgłoszeniami i powiadomienia
Każde wysłane za pośrednictwem Gravity Forms zgłoszenie jest zapisywane w bazie danych WordPress, co umożliwia późniejsze przeglądanie i zarządzanie wynikami w panelu administratora. Wbudowany panel wpisów formularza pozwala na przegląd wszystkich przesłanych danych, filtrowanie ich, oznaczanie jako przeczytane lub eksportowanie do pliku (CSV lub Excel) w celu dalszej analizy poza WordPressem. Oprócz samego gromadzenia danych wtyczka zapewnia rozbudowany system powiadomień. Administrator strony może otrzymywać wiadomość email za każdym razem, gdy ktoś prześle formularz, zawierającą treść zgłoszenia. Możliwe jest również wysyłanie automatycznych odpowiedzi do użytkowników – np. potwierdzenia otrzymania ich wiadomości z podziękowaniem. Konfiguracja powiadomień jest elastyczna: można tworzyć wiele reguł powiadomień dla jednego formularza (np. inny adresat w zależności od wyboru dokonanego w formularzu dzięki wspomnianej logice warunkowej). Dodatkowo administrator ma możliwość dostosowania strony lub komunikatu, jaki zobaczy użytkownik po wysłaniu formularza (tzw. komunikat potwierdzający lub przekierowanie na wybrany adres URL). Dzięki tym funkcjom Gravity Forms nie tylko zbiera dane, ale również usprawnia ich dalsze wykorzystanie i reagowanie na nie w ramach witryny.
Integracje i rozszerzenia (Add-ony)
Ogromną siłą Gravity Forms jest ekosystem dodatków (oficjalnie nazywanych Add-onami), które rozszerzają możliwości podstawowego pluginu. Wtyczka integruje się z wieloma popularnymi usługami i narzędziami zewnętrznymi. Dostępne są m.in. dodatki do platform email marketingu i CRM, takich jak Mailchimp, HubSpot, ActiveCampaign, AWeber czy Constant Contact. Pozwalają one automatycznie zapisywać osoby wypełniające formularz na listach mailingowych czy tworzyć nowe kontakty w systemie CRM. Kolejna kategoria to integracje z usługami płatności – dzięki dodatkom można łatwo włączyć do formularza obsługę transakcji online, np. poprzez PayPal, Stripe, czy inne bramki płatnicze. Gravity Forms udostępnia także dodatki do automatyzacji i integracji z aplikacjami typu Zapier, co otwiera możliwość połączenia formularzy z tysiącami aplikacji (np. wysyłanie zgłoszeń do arkuszy Google Sheets, systemów do zarządzania zadaniami jak Trello, komunikatorów firmowych jak Slack i wielu innych). Wśród oficjalnych rozszerzeń znajdziemy również te dodające nowe funkcje formularzy, takie jak tworzenie quizów, ankiet i sond (Polls), rejestracja użytkowników witryny poprzez formularz, podpisy elektroniczne czy obsługa złożonych pól wyboru (Chained Selects). Warto podkreślić, że większość dodatków dostępna jest w zależności od posiadanego planu licencji (podstawowe integracje w planie Basic, bardziej zaawansowane – np. płatności – od planu Pro, a najbardziej rozbudowane dodatki w planie Elite). Poza oficjalnymi integracjami istnieje również bogata społeczność developerów tworzących nieoficjalne dodatki do Gravity Forms, które oferują jeszcze więcej funkcjonalności (np. wyświetlanie zgromadzonych wpisów na stronie w formie tabeli czy mapy, generowanie plików PDF z przesłanych danych, dodatkowe mechanizmy walidacji, itd.). Ta otwarta architektura sprawia, że Gravity Forms można dostosować i rozbudować pod niemal każdy scenariusz użycia.
Ochrona przed spamem i bezpieczeństwo
Formularze na stronach internetowych są często celem spamerów i botów, dlatego Gravity Forms zawiera mechanizmy chroniące przed niepożądanymi zgłoszeniami. Wbudowana jest technika honeypot – ukryte pole formularza, które jest niewidoczne dla użytkownika, a które potrafi wykryć automatyczne boty wypełniające formularz (bot wypełni ukryte pole, czym się zdradzi i takie zgłoszenie może zostać odrzucone jako spam). Ponadto wtyczka integruje się z rozwiązaniami CAPTCHA – można łatwo włączyć w formularzu test reCAPTCHA (w wersji v2 lub niewidocznej v3) od Google lub prosty quiz antyspamowy, aby upewnić się, że nadsyłane odpowiedzi pochodzą od ludzi. Gravity Forms obsługuje też integrację z wtyczką Akismet, popularnym filtrem antyspamowym, co pozwala automatycznie wychwytywać i oznaczać podejrzane wysyłki. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo danych, wszystkie informacje przesłane przez formularz są przechowywane w bazie WordPress, na serwerze strony, dzięki czemu właściciel witryny zachowuje pełną kontrolę nad danymi (jest to ważne z punktu widzenia RODO i polityki prywatności). Twórcy Gravity Forms dbają o regularne aktualizacje wtyczki, zapewniając kompatybilność z kolejnymi wersjami WordPressa oraz eliminując wykryte podatności bezpieczeństwa. Dzięki temu korzystanie z Gravity Forms jest nie tylko wygodne, ale i bezpieczne zarówno dla administratora, jak i dla użytkowników wypełniających formularze.
Zalety i wady Gravity Forms
Zalety Gravity Forms
- Bogactwo funkcji i elastyczność: Gravity Forms oferuje niezwykle szeroki zestaw funkcjonalności, pozwalając tworzyć od prostych formularzy kontaktowych po złożone, wielostronicowe formularze z logiką warunkową, obliczeniami czy integracją płatności. Wiele z tych opcji dostępnych jest od razu po instalacji, co czyni wtyczkę potężnym narzędziem dla wymagających użytkowników.
- Intuicyjna obsługa: Pomimo rozbudowanych możliwości, interfejs użytkownika pozostaje przyjazny. Kreator przeciągnij i upuść sprawia, że nawet osoby bez doświadczenia programistycznego mogą z łatwością zaprojektować formularz. Pola i ustawienia są opisane w zrozumiały sposób, a dostępne szablony oraz dokumentacja pomagają szybko opanować podstawy.
- Integracje zewnętrzne: Wtyczka bezproblemowo łączy się z wieloma popularnymi usługami i platformami. Dzięki oficjalnym dodatkom użytkownik może zintegrować formularz z narzędziami e-mail marketingowymi (np. zapisywanie adresów do Mailchimp), systemami CRM, platformami płatności online, usługami chmurowymi (Dropbox, Google Drive) czy narzędziami do automatyzacji (Zapier). Tak szeroki wachlarz integracji oznacza, że formularze mogą od razu zasilać istniejące procesy biznesowe i marketingowe.
- Rozszerzalność i społeczność: Gravity Forms posiada bogate możliwości rozszerzania – nie tylko poprzez oficjalne add-ony, ale także dzięki akcjom i filtrom dla programistów. Deweloperzy mogą korzystać z udokumentowanych hooków, aby dostosować działanie formularzy lub tworzyć własne integracje. Istnieje też aktywna społeczność użytkowników i twórców dodatków (np. pakiet Gravity Perks czy wtyczki od GravityView/GravityKit), co świadczy o popularności narzędzia i zapewnia wsparcie poza oficjalnymi kanałami.
- Profesjonalne wsparcie techniczne: Jako wtyczka premium, Gravity Forms zapewnia swoim klientom wsparcie. W zależności od wykupionego planu licencyjnego użytkownik ma dostęp do pomocy technicznej (standardowej lub priorytetowej). Ponadto dostępna jest rozbudowana dokumentacja online, poradniki, a także oficjalne forum społeczności. Dzięki temu w razie problemów lub pytań można liczyć na szybką pomoc oraz bazę wiedzy wypracowaną przez lata istnienia wtyczki.
- Sprawdzona niezawodność: Gravity Forms jest rozwijane od wielu lat i stosowane na tysiącach stron internetowych, co świadczy o jego stabilności. Wtyczka jest regularnie aktualizowana, co zapewnia zgodność z nowymi wersjami WordPressa i bieżącymi standardami webowymi. Dzięki popularności i dojrzałości produktu użytkownik może mieć zaufanie, że formularze będą działać prawidłowo, a ewentualne błędy są szybko wychwytywane i poprawiane przez twórców.
Wady Gravity Forms
- Brak darmowej wersji: Dla wielu użytkowników znaczącą barierą jest fakt, że Gravity Forms nie oferuje żadnej bezpłatnej edycji. W przeciwieństwie do niektórych konkurencyjnych wtyczek (np. Contact Form 7 czy wersja Lite WPForms), tutaj nawet podstawowe użycie wymaga wykupienia licencji. To sprawia, że jeśli ktoś potrzebuje jedynie prostego formularza kontaktowego, koszt zakupu Gravity Forms może być trudny do uzasadnienia.
- Koszt pełnej funkcjonalności: Chociaż podstawowa licencja Basic umożliwia dostęp do wielu funkcji, to niektóre istotne integracje i dodatki (jak obsługa płatności czy zaawansowane dodatki typu ankiety, quizy) wymagają droższych planów (Pro lub Elite). Najwyższy plan Elite, oferujący komplet możliwości, jest stosunkowo kosztowny, co może odstraszać małe firmy lub indywidualnych blogerów. Licencje są odnawiane corocznie, więc korzystanie z wtyczki wiąże się z ciągłymi wydatkami.
- Ograniczenia w niższych planach: Użytkownicy planu Basic nie mają dostępu do dodatków płatności czy niektórych integracji biznesowych, co oznacza, że w razie rozwoju potrzeb może okazać się niezbędne wykupienie droższej licencji. Dla porównania, konkurencyjne wtyczki czasem pozwalają dokupić pojedyncze rozszerzenia osobno albo oferują więcej funkcji w tańszych pakietach.
- Brak natywnego front-end do wyświetlania wyników: Gravity Forms świetnie zbiera dane, ale nie oferuje w standardzie możliwości prezentacji zebranych wpisów na stronie internetowej w formie listy czy tabeli. Jeśli ktoś chciałby utworzyć np. publiczny katalog wpisów przesłanych przez użytkowników lub wyświetlić wyniki ankiety na froncie witryny, musi sięgnąć po dodatkowe płatne wtyczki (takie jak GravityView/GravityKit). To generuje kolejne koszty i komplikuje projekt w porównaniu z rozwiązaniami, które mają takie funkcje wbudowane.
- Mniejsza liczba gotowych szablonów: W porównaniu do niektórych nowszych wtyczek formularzy, Gravity Forms oferuje mniej gotowych szablonów formularzy do wykorzystania. Choć dostępna jest biblioteka podstawowych templatek, konkurencyjne narzędzia (jak np. WPForms) często chwalą się dziesiątkami predefiniowanych wzorów formularzy na różne okazje. Dla mniej doświadczonych użytkowników oznacza to, że będą musieli częściej tworzyć formularze od zera lub samodzielnie dostosowywać układ, co może zająć więcej czasu.
- Wymóg odnowy licencji: Model sprzedaży Gravity Forms opiera się na rocznych licencjach. Po upływie roku od zakupu, aby zachować dostęp do aktualizacji i wsparcia, należy licencję odnowić (ponosząc kolejną opłatę). Dla osób, które wolą jednorazowy zakup lub darmowe rozwiązania, jest to wada – rezygnacja z odnowienia może skutkować brakiem dostępu do nowych funkcji i poprawek bezpieczeństwa.
Dostępność i plany płatne Gravity Forms
Plan Basic
Plan Basic to podstawowa licencja Gravity Forms, przeznaczona głównie dla indywidualnych użytkowników, blogerów oraz prostych stron firmowych, które potrzebują niezawodnych formularzy kontaktowych czy rejestracji na newsletter. Licencja Basic obejmuje użycie wtyczki na 1 stronie internetowej. W ramach tego planu użytkownik otrzymuje dostęp do wszystkich podstawowych funkcjonalności Gravity Forms, takich jak nielimitowana liczba tworzonych formularzy i zapisywanych wpisów, wbudowany kreator drag-and-drop, logika warunkowa, multi-step, powiadomienia itp. Plan Basic zapewnia także standardowe wsparcie techniczne ze strony twórców (możliwość kontaktu w razie problemów oraz dostęp do dokumentacji i forum).
Bardzo istotnym elementem planu Basic jest dostęp do pakietu tzw. Basic Add-Ons, czyli podstawowych dodatków integracyjnych. Obejmują one integracje głównie z usługami marketingowymi i narzędziami komunikacji. Użytkownik planu Basic może podłączyć formularze m.in. do popularnych platform newsletterowych, takich jak Mailchimp, Constant Contact, AWeber, GetResponse, Campaign Monitor czy ActiveCampaign. Dostępne są również integracje z usługami CRM pokroju HubSpot oraz z narzędziami do wysyłania wiadomości e-mail (SMTP/API) jak SendGrid, Mailgun czy Postmark. Ponadto w ramach Basic Add-Ons uwzględniono integracje poprawiające ochronę przed spamem (moduły do współpracy z Akismet oraz Google reCAPTCHA v3). Dzięki tym dodatkom już podstawowy plan pozwala nie tylko tworzyć formularze, ale i efektywnie wykorzystać zebrane za ich pomocą dane w działaniach marketingowych oraz dbać o ich czystość od spamu. Plan Basic nie obejmuje jednak dodatków związanych z płatnościami online ani innych bardziej zaawansowanych integracji biznesowych – te stają się dostępne dopiero w wyższych planach.
Plan Pro
Plan Pro jest skierowany do bardziej wymagających użytkowników, w tym małych firm, sklepów internetowych oraz projektów, które potrzebują formularzy z obsługą płatności lub integracji wykraczających poza marketing email. Licencja Pro pozwala na użycie Gravity Forms na 3 stronach (instancjach WordPressa), co oznacza, że jedna zakupiona licencja może obsłużyć kilka witryn (przydatne np. dla freelancerów mających kilku klientów czy właścicieli wielu serwisów). Podobnie jak Basic, ten plan zapewnia standardowe wsparcie i dostęp do wszystkich aktualizacji wtyczki.
Największą różnicą jest jednak zestaw Pro Add-Ons, czyli dodatkowych integracji i funkcji dostępnych dla posiadaczy licencji Pro (oczywiście obejmujących również wszystkie dodatki z planu Basic). Wśród nich najważniejsze to dodatki płatności: Gravity Forms w planie Pro umożliwia włączenie pól i mechanizmów do przyjmowania płatności przez popularnych operatorów, takich jak Stripe, PayPal, Square czy Mollie. Dzięki temu można za pomocą formularza przyjmować jednorazowe opłaty, wpłaty czy nawet cykliczne subskrypcje bez konieczności dodatkowego kodowania – wystarczy skonfigurować odpowiedni dodatek i połączyć go ze swoim kontem w danej usłudze płatniczej. Oprócz płatności, Pro Add-Ons zawierają także integracje z wybranymi systemami CRM (np. Zoho CRM, Agile CRM, Capsule CRM), co ułatwia firmom automatyczne tworzenie leadów sprzedażowych z wypełnionych formularzy. Kolejna istotna kategoria to narzędzia zwiększające produktywność i automatyzację: na poziomie Pro dostępny jest m.in. dodatek Zapier, który otwiera drzwi do połączenia Gravity Forms z tysiącami aplikacji webowych i usług (np. automatyczne tworzenie zadań w Trello po otrzymaniu zgłoszenia, wysyłanie powiadomień na Slack, zapisywanie plików na Dropbox itp.). To sprawia, że formularze mogą stać się centralnym elementem różnorodnych procesów biznesowych online. Plan Pro czyni Gravity Forms znacznie bardziej wszechstronnym narzędziem, szczególnie dla tych, którzy potrzebują nie tylko zbierać dane, ale od razu na ich podstawie inicjować inne działania (jak transakcje czy workflow). Warto dodać, że wszystkie funkcjonalności planu Basic pozostają dostępne, więc użytkownik Pro korzysta w pełni ze wszystkich opisanych wcześniej zalet Gravity Forms, rozszerzając je o obszar e-commerce i automatyzacji.
Plan Elite
Najwyższym wariantem licencji jest plan Elite, adresowany do profesjonalistów, dużych organizacji oraz agencji tworzących strony dla wielu klientów. Licencja Elite pozwala na wykorzystanie Gravity Forms na nieograniczonej liczbie stron, co jest ogromnym udogodnieniem dla firm obsługujących dziesiątki witryn czy wdrażających rozwiązania oparte na formularzach w skali enterprise. Co więcej, tylko w ramach planu Elite dostępne jest wsparcie dla instalacji WordPress w trybie Multisite (wielu stron w jednej sieci) – jeśli nasza infrastruktura opiera się na Multisite, plan Elite zapewni pełną kompatybilność i kontrolę nad formularzami w obrębie całej sieci.
Plan Elite obejmuje wszystkie dodatki z niższych planów (Basic + Pro), a ponadto odblokowuje tzw. Elite Add-Ons, czyli najbardziej zaawansowane rozszerzenia Gravity Forms. Wśród nich znajdują się narzędzia umożliwiające tworzenie zaawansowanych typów formularzy i zastosowań. Przykładowo, dodatek Survey pozwala tworzyć pełnoprawne ankiety z pytaniami jednokrotnego lub wielokrotnego wyboru, skalami ocen itp., a następnie agregować i analizować wyniki. Podobnie dodatek Quiz umożliwia budowę quizów z systemem punktacji i ocenianiem odpowiedzi. Dodatek Polls służy do szybkiego tworzenia sond opinii, gdzie wyniki można wyświetlać użytkownikom na bieżąco. Kolejnym ważnym rozszerzeniem jest User Registration – dzięki niemu formularz może służyć jako narzędzie rejestracji nowych użytkowników WordPress (z określonymi rolami, profilami itp.), co bywa podstawą przy budowie serwisów członkowskich czy kursów online. W planie Elite znajdziemy też Webhooks Add-On, który pozwala wysyłać dane z formularzy bezpośrednio do zewnętrznych API lub endpointów, co jest przydatne przy niestandardowych integracjach wykraczających poza gotowe dodatki. Inne dodatki Elite to m.in. Signature (umożliwia dodanie pola na odręczny podpis cyfrowy w formularzu), Coupons (pozwala dodawać kody rabatowe do formularzy płatności), Partial Entries (zapisywanie częściowo wypełnionych formularzy bez akcji użytkownika, co pomaga analizować porzucone zgłoszenia) czy Chained Selects (zaawansowane, wielopoziomowe pole wyboru zależnych opcji).
Poza samymi funkcjami wtyczki, posiadacze planu Elite otrzymują priorytetowe wsparcie techniczne. Oznacza to, że ich zgłoszenia pomocy są obsługiwane w pierwszej kolejności, co jest istotne przy projektach biznesowych wymagających szybkiego rozwiązywania ewentualnych problemów. Plan Elite zapewnia więc pełnię możliwości Gravity Forms bez żadnych ograniczeń, co czyni go najlepszym wyborem dla tych, którzy chcą wykorzystać wtyczkę w sposób maksymalny – niezależnie od liczby witryn, użytkowników czy skali zastosowania.
