Perfmatters – lekka wtyczka przyspieszająca WordPress
Perfmatters to wtyczka do optymalizacji wydajności stron opartych na WordPressie. Została stworzona przez pasjonatów szybkości stron, aby ułatwić przyspieszenie ładowania witryny. Wtyczka umożliwia usuwanie lub wyłączanie zbędnych elementów, które spowalniają witrynę, bez konieczności edytowania kodu źródłowego. Dzięki temu można ograniczyć liczbę żądań HTTP i zminimalizować rozmiar przesyłanych plików – co przekłada się na krótszy czas ładowania strony i lepsze wrażenia użytkownika.
Perfmatters wyróżnia się prostym, przejrzystym panelem administracyjnym i minimalnym obciążeniem kodu. Panel zarządzania zbudowany jest wokół intuicyjnych przełączników (toggle), dzięki którym każdą funkcję można włączyć lub wyłączyć jednym kliknięciem. Nie trzeba więc dodawać kodu ani sięgać do pliku functions.php – wszystkie ustawienia są dostępne z poziomu kokpitu WordPressa. Mimo że Perfmatters sam w sobie nie jest pełnoprawnym narzędziem do buforowania stron (cache), to działa on komplementarnie z innymi wtyczkami optymalizującymi, usuwając nadmiar kodu i dodatkowo przyspieszając wczytywanie witryny.
Jak działa Perfmatters?
Wtyczka skupia się na optymalizacjach, które zazwyczaj należałoby wykonywać ręcznie. Na przykład domyślnie WordPress ładuje różne skrypty, takie jak emoji czy mechanizm osadzania treści (oEmbed), nawet jeśli strona ich nie wykorzystuje. Perfmatters pozwala jednym kliknięciem wyłączyć takie elementy, co od razu zmniejsza liczbę zapytań i przyspiesza wyświetlanie strony. Użytkownik nie musi więc znać się na kodowaniu – wystarczy wybrać interesującą opcję, a wtyczka sama wprowadzi odpowiednie zmiany w tle.
Wszystkie podstawowe funkcje Perfmatters dostępne są w formie przełączników w menu wtyczki. Wystarczy zaznaczyć lub odznaczyć odpowiednie pola, by uzyskać efekt przyspieszenia. Takie podejście sprawia, że nawet początkujący użytkownik WordPressa bez problemu wdroży optymalizacje. W kolejnych częściach artykułu omówimy bardziej szczegółowo poszczególne funkcje Perfmatters oraz przedstawimy korzyści i ograniczenia wynikające z ich używania.
Główne funkcje Perfmatters
Menadżer skryptów
Jedną z wyróżniających się funkcji Perfmatters jest Menadżer skryptów. Wtyczka wyświetla wszystkie pliki JavaScript i arkusze stylów ładowane przez motyw lub zainstalowane wtyczki. Skrypty są pogrupowane według źródeł (np. według wtyczki lub motywu), co pozwala łatwo zidentyfikować każdy plik. Dzięki temu można wyłączyć konkretny skrypt lub styl, który nie jest potrzebny na danej stronie lub na całym serwisie. Opcja ta działa zarówno globalnie, jak i na poziomie pojedynczych podstron – wystarczy otworzyć edycję wybranej strony w panelu administracyjnym i odznaczyć zbędne pliki, co poprawia czas jej ładowania.
Menadżer skryptów oferuje także dodatkowe możliwości dla bardziej zaawansowanych użytkowników. Można np. włączać lub wyłączać skrypty tylko na urządzeniach mobilnych albo określić, czy mają się ładować tylko dla zalogowanych lub tylko dla odwiedzających niezalogowanych. Na instalacjach wielostanowiskowych (Multisite) Perfmatters pozwala również całkowicie dezaktywować wybrane wtyczki i ich pliki, co dodatkowo odciąża serwis. W efekcie można bardzo dokładnie dostosować ładowanie strony, co prowadzi do znacznego zmniejszenia ilości kodu wysyłanego do przeglądarki.
Leniwe ładowanie multimediów
Perfmatters oferuje zaawansowany system leniwego (lazy) ładowania zasobów. Dzięki tej funkcji obrazy, filmy czy osadzone mapy wczytywane są dopiero wtedy, gdy użytkownik przewinie stronę do miejsca, w którym się znajdują. Oznacza to, że podczas początkowego renderowania strony nie pobierają się wszystkie ciężkie elementy od razu. Zamiast tego wyświetlana jest najpierw podstawowa zawartość, a pozostałe media doładowywane są stopniowo w miarę przewijania. Takie podejście zmniejsza liczbę początkowych zapytań HTTP i przyspiesza wczytywanie widocznych treści.
Dodatkowo Perfmatters pozwala na podmianę osadzonych filmów (np. z YouTube lub Vimeo) na statyczny obrazek z ikoną odtwarzania. W efekcie zamiast ładować ciężki player wideo, początkowo wczytywany jest jedynie niewielki podgląd filmu, a właściwy odtwarzacz pobierany jest dopiero po kliknięciu. Wtyczka obsługuje też leniwe ładowanie obrazów tła w CSS, wspiera nowoczesne formaty graficzne (WebP, AVIF) oraz automatycznie wyklucza z leniwego ładowania pierwszy obraz na stronie, co poprawia wynik Largest Contentful Paint. Dzięki tym usprawnieniom strona może ładować się szybciej i zużywać mniej zasobów podczas początkowego otwarcia.
Optymalizacja bazy danych
Z czasem baza danych WordPressa może zapełniać się niepotrzebnymi danymi, takimi jak stare wersje wpisów (rewizje), nieopublikowane szkice czy wygasłe dane transjentów. Perfmatters udostępnia narzędzie do optymalizacji bazy danych, które pozwala usunąć te nadmiarowe elementy. Można też łatwo wyczyścić spamowe komentarze i inne nieużywane rekordy. Dodatkowo wtyczka umożliwia ustawienie limitu na liczbę przechowywanych rewizji lub zaplanowanie automatycznych porządków. W rezultacie baza danych pozostaje „szczupła”, a zapytania do niej wykonywane są szybciej – co poprawia ogólną wydajność całego serwisu.
Lokalne hostowanie skryptów i czcionek
Perfmatters pozwala na lokalne hostowanie niektórych popularnych zewnętrznych zasobów. Na przykład skrypt Google Analytics można pobrać na własny serwer i tam z niego korzystać. Dzięki temu witryna nie musi pobierać go z serwerów Google przy każdym odwiedzeniu, co eliminuje opóźnienie związane z dodatkowym zapytaniem zewnętrznym. Podobnie można pobrać czcionki z Google Fonts i udostępnić je z własnego hostingu. Wtyczka automatycznie przeniesie pliki czcionek na serwer i dostosuje style, co eliminuje konieczność nawiązywania zewnętrznych połączeń przy każdym ładowaniu strony. Taka metoda skraca czas wczytywania witryny i może poprawić jej ocenę w narzędziach do analizy wydajności.
Przyspieszanie ładowania zasobów
Perfmatters oferuje także mechanizmy wcześniejszego ładowania kluczowych zasobów. Pozwala na automatyczne ustawienie atrybutu rel=”preload” dla wybranych obrazów, czcionek czy arkuszy stylów, dzięki czemu przeglądarka zaczyna je pobierać jak najszybciej. Dostępne są też opcje prefetch i preconnect, które umożliwiają rozwiązywanie adresów DNS lub nawiązywanie połączeń z najczęściej używanymi serwerami (np. z serwerami czcionek czy CDN) z wyprzedzeniem. Ponadto Perfmatters wspiera technikę prerender, która pozwala przeglądarce ładować kolejne strony w tle po najechaniu myszką na link. Dzięki temu przejście do kolejnej strony następuje niemal natychmiast. Tego rodzaju optymalizacje przyspieszają odczuwalne ładowanie serwisu, ponieważ kluczowe pliki są pobierane z wyprzedzeniem.
Opóźnianie skryptów i usuwanie nieużywanego CSS
Perfmatters pozwala na dalszą optymalizację kodu JavaScript i CSS. Skrypty można oznaczyć jako defer (opóźnione), co oznacza, że nie blokują one renderowania strony – są pobierane i wykonywane dopiero po wczytaniu najważniejszej zawartości. Dodatkowo można odroczyć wykonanie niektórych skryptów do momentu interakcji użytkownika (np. przewinięcia strony czy kliknięcia). Takie rozwiązanie sprawdza się przy integracjach z narzędziami analitycznymi czy reklamowymi. Perfmatters potrafi też wykryć i usunąć nieużywany kod CSS, co zmniejsza rozmiar arkuszy stylów i przyspiesza ładowanie strony.
Wyłączanie domyślnych funkcji WordPressa
Perfmatters udostępnia wiele przełączników do wyłączania domyślnych funkcji WordPressa, które często nie są potrzebne. Za pomocą kilku kliknięć można pozbyć się m.in. wbudowanej obsługi emotikon, ikon Dashicons, linków i kanałów RSS czy mechanizmów pingback/trackback. Dostępne są też opcje wyłączenia elementów takich jak skrypt jQuery Migrate, plik xmlrpc.php czy interfejs REST API. W przypadku sklepów WooCommerce Perfmatters pozwala np. wyłączyć fragmenty koszyka (skrypty AJAX odświeżające koszyk). Dzięki temu zarówno panel administracyjny, jak i kod strony front-end stają się lżejsze i zawierają mniej niepotrzebnych elementów.
Zalety Perfmatters
Główne atuty
- Znaczne przyspieszenie ładowania strony dzięki usuwaniu zbędnych skryptów i plików.
- Intuicyjny interfejs z przejrzystymi przełącznikami, co ułatwia korzystanie z wtyczki nawet początkującym użytkownikom.
- Bogaty zestaw narzędzi w jednej wtyczce (menadżer skryptów, lazy loading, optymalizacja bazy danych itp.).
- Minimalne „futro” – Perfmatters jest lekki i nie dodaje zbędnych skryptów na froncie strony.
- Wysoka kompatybilność z większością motywów i wtyczek, co pozwala na bezproblemowe wdrożenie.
- Częste aktualizacje i wsparcie ze strony twórców – wtyczka jest stale rozwijana i usprawniana.
Wady Perfmatters
Najczęstsze wady
- Wtyczka jest płatna – nie ma darmowej wersji do pobrania w oficjalnym repozytorium.
- Możliwość błędnej konfiguracji: wyłączenie potrzebnych skryptów lub stylów może prowadzić do błędów w działaniu strony.
- Perfmatters nie zastępuje pełnej wtyczki cache – do kompleksowej optymalizacji prędkości potrzebne jest także rozwiązanie buforujące.
- Dla początkujących mnogość ustawień może być przytłaczająca i wymagać czasu na zrozumienie, które opcje wyłączyć.
- Koszt licencji i konieczność odnawiania co roku – wykup licencji zapewnia roczny dostęp do aktualizacji i wsparcia technicznego.
- Na bardzo prostych stronach korzyści z jej użycia mogą być minimalne, co sprawia, że zakup nie zawsze się opłaca.
Czy Perfmatters jest darmowa czy płatna?
Model licencyjny
Perfmatters to w pełni płatna wtyczka. Nie ma oficjalnej darmowej wersji ani ograniczonej edycji w repozytorium WordPressa. Wtyczka sprzedawana jest na zasadzie licencji odnawialnej co rok – wykup licencji zapewnia roczny dostęp do aktualizacji i wsparcia technicznego. Dostępne są różne plany licencyjne: Personal (dla jednej strony), Business (dla trzech stron) oraz Agency (dla nieograniczonej liczby witryn). Każdy z tych planów pozwala korzystać z wtyczki na wskazanej liczbie stron i zawiera wsparcie od twórców. Po upływie roku subskrypcję można odnowić, aby dalej otrzymywać najnowsze wersje Perfmatters oraz pomoc techniczną. Wtyczka często oferuje też 30-dniową gwarancję zwrotu pieniędzy – pozwala to przetestować jej możliwości i odzyskać koszty, jeżeli nie spełni oczekiwań użytkownika.